شهرهای امروزی مملو از سازههای بزرگاند که پایش آنها به روشهای سنتی نیازمند هزینه و زمان بسیار بالایی است. سازههای مهندسی موجود بدلیل عوامل مختلف از جمله بارگذاریهای پیشبینی نشده و نشست زمین دچار تغییر شکل شده و مشکلاتی را بهوجود میآورند. این مشکلات با بارگذاری اضافی حاصل از خطرات طبیعی یا مصنوعی مانند زلزله، سیل و انفجار تشدید میگردند. مهندسان سالهاست به تلاش برای دستیابی به روشی بهینه برای پایش سازهها بهمنظور جلوگیری از وقوع فاجعههای جبرانناپذیر پرداختهاند. یکی از این سازههای مهم که نیازمند پایش مداوم است، سد میباشد؛ چراکه ناپایداری سدهای بزرگ و گسیختگی آنها عاملی تهدیدکننده برای جان و مال انسانها به حساب می آید و اثرات زیست محیطی قابل ملاحظهای به دنبال خواهد داشت.مسئلهاصلیدراینتحقیق، ارائه روشی کمهزینه، سریع و دقیق برای محاسبه جابجایی و تغییرشکل بدنه سدهای خاکی میباشد. روشهایمختلفیجهتاندازهگیریجابجایی بدنه سازه سدوجوددارد کهدر میان آنهااستفادهازتکنیکهایسنجشازدوریاز جمله تداخلسنجی راداری بهدلیلفراهمنمودنمشاهداتگستردهومنظمازسطحزمینمیتوانددرامراندازهگیریجابجایی و نشست سازه سد مفیدواقعشود. منطقه مورد مطالعه در این تحقیق، سد خاکی داریان واقع در استان کرمانشاه میباشد. روش استفاده شده برای برآورد جابجایی بدنه این سد، تکنیک پراکنشگر دائمی (PSI) میباشد، دادههای مورد نیاز در این تحقیق، دادههای باند C وX سنجندههای Sentinel-1A و CosmoSkyMed-X میباشد. در پردازش سری زمانی این تصاویر از گراف ستارهای و مثلثبندی دلونی استفاده شده و دو مدل خطی و غیرپارامتریک برای برآورد جابجایی در نظر گرفته شد. نتایجحاصلبااعمالدومدلمختلفجابجاییبررسی گردیده و در نهایت مدلی که دارای همدوسی زمانی بالاتری بود، بهعنوان مدل مناسب انتخاب گردید و مدل دیگر کنار گذاشته شد. در پردازش دادههای سنجنده S-1Aسد داریان مدل مناسب برای جابجاییها مدل غیرپارامتریک و برای دادههای سنجنده CSK همین سد مدل خطی بهعنوان مناسبترین مدل انتخاب گردید. نتایج حاصل از ارزیابی دقت حاکی از آن بود که استفاده از دو دسته داده راداری Cباند و Xباند بهترتیب با دقتهای کمتر از 4 و 2 میلیمتر، قابلیت برآورد جابجاییهای سازههای عظیم از جمله سدهای خاکی را دارا بوده و نتایج دارای دقتهای قابل قبول و استاندارد میباشند. ذکر این نکته ضروری است که نتایج دادههای Xباند به دلیل رزولوشن بالاتر این تصاویر نسبت به تصاویر Cباند، دارای تراکم بالاتری از نقاط PS بوده و همچنین همخوانی بالاتری با دادههای زمینی داشته و در نهایت با استفاده از این نوع داده، دقت بالاتری حاصل خواهد شد. اما دقت حاصل از دادههای سنجنده S-1Aبرای محاسبه جابجایی سازه سد به حدی مطلوب است که برای پایش این نوع سازهها کفایت میکند.
Ali Asl Khiabani E, Valadan Zoej M J, Maghsoudi Mehrani Y. Monitoring the Earth-fill Dams Displacement by Using the Time Series Radar Data. JGST 2021; 11 (1) :143-160 URL: http://jgst.issgeac.ir/article-1-925-fa.html
علی اصل خیابانی الناز، ولدان زوج محمدجواد، مقصودی مهرانی یاسر. استفاده از داده های سری زمانی راداری در تعیین جابجایی سدهای خاکی. علوم و فنون نقشه برداری. 1400; 11 (1) :143-160
