زمینلرزهها سالانه خسارتهای جانی و مالی عظیمی به مردم جهان وارد میکنند. از اینرو دانشمندان همواره به دنبال یافتن راهکاری برای شناسایی زمان و مکان این پدیده، پیش از وقوع آن هستند. این در حالی است که فعالیتهای لرزهای زمین باعث ایجاد تغییرات ناهنجاری در پارامترهای یونسفری، پیش از رخداد زمینلرزههای بزرگ میشوند. همین امر سبب شده است که امروزه بررسی تغییرات یونسفری به یکی از روشهای مهم پیشبینی زمینلرزه تبدیل شود. در این مقاله برای شناسایی تغییرات یونسفری-لرزهای از دادههایTEC حاصل از نقشههای جهانی یونسفر (GIM) استفاده شده است. روش آماری مورد استفاده برای کشف تغییرات ناهنجار یونسفری، آزمون تیدو-هتلینگچندمتغیره میباشد. در این مقاله برای اولین بار از این روش به منظور بررسی ارتباط تغییرات یونسفری و زمینلرزه استفاده شده است. جهت بررسی کارایی این آزمون در کشف تغییرات ناهنجار یونسفری-لرزهای 12 زمینلرزه با بزرگای گشتاوری بزرگتر و یا مساوی 6 که در سال 2010 رخ داده، مورد مطالعه قرار گرفتهاند. مطابق با نتایج حاصل، این آزمون آماری موفق به شناسایی آنامولی یونسفری-لرزهای در 9 مورد از زمینلرزههای مورد مطالعه شده است. این آنامولیها عموماً در اطراف مرکز زمینلرزهها مشاهده شده و اغلب یک هفته پیش از زلزلهها قابل شناسایی هستند. همچنین به طور کلی نتایج نشان میدهد انجام آزمون تیدو-هتلینگ در سطح اطمینان 99% نسبت به سطح اطمینان 95% در این مطالعه کارآمدتر بوده است.
Sadeghi Z, Mashhadi Hossainali M. Investigation TEC Variations before the Several Large Earthquakes that Occurred in 2010, Using the T2-Hotelling Test. JGST 2019; 8 (3) :21-32 URL: http://jgst.issgeac.ir/article-1-597-fa.html
صادقی زهرا، مشهدی حسینعلی مسعود. بررسی تغییرات TEC پیش از وقوع تعدادی از زمین لرزه های بزرگ رخ داده در سال 2010، با استفاده از آزمون آماری تی دو-هتلینگ. علوم و فنون نقشه برداری. 1397; 8 (3) :21-32
