دادهها در مطالعات جغرافیایی عموماً به‌صورت نقطهای در ایستگاههای پایش اندازه‌گیری شده و نقش مهمی در تحلیل تغییرات زمانی و مکانی پدیدهها دارند. بهینهسازی تعداد چاههای شبکهی پایش یکی از مسائل اصلی در کاهش هزینه و افزایش کیفیت دادههای استخراج‌شده میباشد. هدف اصلی این تحقیق بهینهسازی شبکهی پایش آب زیرزمینی آبخوان دشت اراک میباشد. در این تحقیق از روش نوین فراکاوشی برخورد اجسام (CBO) برای اولین بار در حل مسائل مکانی استفاده میشود. بدین منظور ابتدا دادههای چاههای آب زیرزمینی جمعآوری و پالایش‌شده و در ادامه روش CBO با استفاده از روش وزندهی معکوس فاصله (IDW) برای محاسبهی تابع هزینه پیادهسازی شد. به منظور ارزیابی دقت خروجی، نتایج آن با روش کلونی مورچه (ACO) مقایسه شد. با جمعآوری و پالایش 57 دادهی چاههای آبخوان اراک، منحنی تعداد چاههای حذف‌شده در مقابل مقدار خطای ایجادشده در چاهها ترسیم شد. مقایسه درصد خطای بهینه‌شده نشان میدهد که روش CBO همواره مقدار کمتری نسبت به ACO دارد. با لحاظ نمودار ترسیمشده، موقعیت مکانی چاههای حذف‌شده در سناریوهای مختلف و نظرات کارشناسی مشخص شد که با حذف 6 چاه از شبکهی پایش آب زیرزمینی آبخوان اراک حداکثر 35 سانتی‌متر خطا در تخمین سطح آب در چاهها وارد میشود. موقعیت مکانی چاههای حذف‌شده نشان میدهد که چاههای اطراف تالاب میقان از اهمیت بالایی در تخمین سطح آب زیرزمینی آبخوان دارند و اکثر چاههای حذف‌شده در بخش شمالی و مرکزی آبخوان قرار دارند. همچنین این مطالعه نشان داد که روش بهینهسازی برخورد اجسام روشی مناسب در بهینهسازی شبکههای پایش آب زیرزمینی به منظور کاهش هزینه و زمان برداشت اطلاعات میباشد.
Hooshangi N, Mahdavi V R, Ghaffari Razin M R. Optimization of Groundwater Level Monitoring Network Using Colliding Bodies Optimization Method (Case Study: Arak Aquifer). JGST 2022; 11 (3) : 2 URL: http://jgst.issgeac.ir/article-1-1018-fa.html
هوشنگی نوید، مهدوی وحید رضا، غفاری رزین میررضا. بهینه سازی تعداد چاه های پایش سطح آب زیرزمینی با استفاده از روش برخورد اجسام (مطالعه موردی: آبخوان دشت اراک). علوم و فنون نقشه برداری. 1400; 11 (3) :11-23
