رخدادهای طبیعی اغلب با تاثیرات اجتماعی، اقتصادی و محیطی همراه میشوند. هر چند سنجندههای مختلفی در امر پایش این رخدادها میتوانند بکار گرفته شوند ولی تحلیل کارآمد این رخدادها نیازمند توسعه پایگاهدادههایی متشکل از رخدادها و اطلاعات مکانی، زمانی و توصیفی آنها است. برای توسعه سیاهه رخدادها، میتوان از رسانههای جمعی و اجتماعی به خاطر دربرگرفتن اطلاعات جزئیتر در مقایسه با گزارشهای سالیانه، بهره برد. در این پژوهش، با کمک تکنیکهای متنکاوی چارچوبی برای استخراج خودکار رخدادهای طبیعی از گزارشهای خبری توسعه داده شده است. پس از وبکاوی اخبار و حذف موارد غیرمرتبط با رخدادهای طبیعی، استانداردسازی متن انجام میشود. در ادامه، با کمک مدلهای مبتنی بر یادگیری ماشین نخست مشخص میشود که خبر درباره رخدادی جدید یا جاری است و دوم در قالب چه موضوعی به رخداد طبیعی پرداخته شده است (مقادیر 0/875 و 0/716 به ترتیب برای F-score مدلهای طبقهبندی اول و دوم اخذ شده است). همچنین با بهرهگیری از مدلی قاعده محور انواع رخدادهای مطرحشده شناسایی میشود. بعد از تشخیص جاینامهای مدیریتی، به ازای هر «نوع رخداد-جاینام» اطلاعات زمانی و توصیفی از هر خبر استخراج میشود. در آخر، رخدادهای طبیعی به همراه گزارشهای خبری مربوطه شناسایی گردآوری میشوند. نتایج پیادهسازی این چارچوب برای کشور ایران از آغاز 1390 تا پایان 1399 براساس اخبار خبرگزاری مهر در بخشهای بررسی محتوای خبری مرتبط با رخدادهای طبیعی، تحلیل توزیع مکانی و زمانی رخدادها ارائه شده است. طبق نتایج تحقیق، از نظر زمانی تعداد کل رخدادها در ماههای آغازین و پایانی سال بیشتر است. از لحاظ مکانی، فارغ از حجم خسارات، استانهای جنوبی بیشتر از استانهای شمالی رخداد زمینلرزه گزارش میشود. در مقابل، تنوع رخدادهای هواشناسی در استانهای شمالی بیشتر است. خروجی این تحقیق میتواند در افزایش کارآمدی مدیریت بحران مورد استفاده قرار گیرد.
Shakhesi M, Alesheikh A A. Analyzing Spatial-Temporal Distribution of Natural Hazard Events in Iran (1390-1400 SH) Automatically Extracted from News Stories. JGST 2022; 12 (1) : 5 URL: http://jgst.issgeac.ir/article-1-1098-fa.html
شاخصی مهدی، آل شیخ علی اصغر. تحلیل توزیع مکانی و زمانی رخدادهای طبیعی ایران از سال 1390 تا 1400 بر پایه گزارشهای خبری. علوم و فنون نقشه برداری. 1401; 12 (1) :63-79