تغییرات کاربری اراضی در اثر فعالیت‌های انسانی، عدم تعادل فضایی و توسعه فیزیکی ناموزون در گستره مناطق شهری، باعث شده پایش تغییرات کاربری زمین یکی از اصلی‌ترین دغدغه مدیران و برنامه‌ریزان شهری باشد. در این پژوهش به منظور انجام بررسی‌های مربوط به صحت‌سنجی اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه تغییرات کاربری اراضی از ترکیب دادههای سنجش از دوری و اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه استفاده شده است. بدین جهت تصاویر ماهواره ORBVIEW-3برای سال 2005، ماهوراه IRSبرای سال‌های 2008، 2010 و 2015 و تصاویر گوگل ارث از سال 2011 تا 2019 به عنوان پایگاه داده مرجع بکار گرفته شده است. یکی از موضوعات مورد بحث در زمینه صحت‌سنجی اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه در پایش تغییرات کاربری اراضی مربوط به کیفیت این اطلاعات می‌باشد. معیارها و شاخص‌های مختلفی برای ارزیابی کیفیت پارامترهای VGIدر زمینه صحت سنجی کاربری‌های تغییریافته ارائه شده است که در این تحقیق 3 معیار تمامیت، دقت مکانی و دقت شکلی داده‌ها مورد ارزیابی قرارگرفته است. مقاله حاضر با هدف ارزیابی کیفیت اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه مربوط به تغییرات کاربری اراضی و مقایسه نتایج آن با دادههای تولید شده از تصاویر ماهواره‌ای به عنوان دادههای مرجع صورت گرفته است. در واقع استفاده از دانش محلی افراد در فرایند برنامه‌ریزی شهری و اهمیت به هنگام بودن اطلاعات جهت مدیریت و تصمیم‌گیری بهتر در برابر پدیدههایی مثل گسترش شهرنشینی، باعث توجه و پی بردن به اهمیت اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه در زمینه تغییرات کاربری اراضی شده است. در این پژوهش به منظور ارزیابی و اعتبارسنجی دادههای جغرافیایی داوطلبانه، ابتدا تصاویر ماهواره‌ای از مراکز ذیربط اخذ و اقدام به استخراج و تفکیک اراضی مورد بررسی گردید. سپس به منظور جمع‌آوری دادههای داوطلبانه، سامانه‌ای تحت وب طراحی تا کاربران بعد از ثبت اطلاعات شخصی و اطلاعات مربوط به کاربری، اقدام به ترسیم عوارض مربوطه نمایند. در نهایت کیفیت داده‌ها مورد بررسی قرار گرفت. در اولین گام تمامیت داده‌ها محاسبه گردید. بر اساس نتایج بدست آمده، میزان تمامیت دادههای داوطلبانه در سال‌های مختلف متفاوت می‌باشد و هر چقدر از زمان حال دورتر می‌شویم از دقت آن کاسته می‌شود به طوری که در سال 1397، 72.7 درصد از دادههای داوطلبان با دادههای مرجع کاملا همپوشانی داشت اما در سال 1386 این رقم به 25 درصد کاهش یافت. در گام بعدی دقت مکانی داده‌ها محاسبه گردید. برای ارزیابی این پارامتر از روش فاصله مرکزی استفاده شده است. نتایج حاصل از فواصل بین مرکز پلیگون دادههای داوطلب با مرکز پلیگون دادههای مرجع نشان میدهد که بیشترین و کمترین فاصله به ترتیب 14.37 و 0.09 متر بوده است. در آخرین گام دقت شکلی دادههای داوطلب مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به انحراف معیار 0.61 می‌توان گفت که هر دو پایگاه داده از لحاظ دقت شکلی تفاوت قابل توجهی با هم دارند. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که دادههای VGIبرای مطالعات مربوط به تغییرات کاربری اراضی می‌تواند مناسب باشند در صورتی که تصاویر مورد استفاده از قدرت تفکیک مکانی بالایی برخوردار باشند.
Asgari O, Neysani Samany N, Atarchi S. Validation of Volunteered Geographic Information Landuse Change Using Satellite Imagery. JGST 2020; 10 (1) :199-212 URL: http://jgst.issgeac.ir/article-1-928-fa.html
عسگری امید، نیسانی سامانی نجمه، عطارچی سارا. ارزیابی کیفیت اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای. علوم و فنون نقشه برداری. 1399; 10 (1) :199-212
