در دنیای امروزی که سازه‌های پیچیده و چند سطحی محیط اطراف را فراگرفته است، سیستم‌های کاداستر فعلی که اغلب بر اساس نقشههای دوبعدی توسعه‌یافته‌اند، قادر به ارائه اطلاعات معنایی کافی در راستای مدیریت املاک نیستند. دهههای گذشته شاهد افزایش مناطق مسکونی و همچنین پیچیدگی سازه‌های ساختمانی و زیرساخت‌ها بوده است. به‌منظور حمایت از این توسعه و تضمین مالکیت و حقوق مرتبط با آن‌ها مفهوم کاداستر سه‌بعدی مطرح می‌شود. مدل‌سازی اطلاعات ساختمان یا به‌اختصار BIM، مدلی جهت تبادل داده سه‌بعدی یکپارچه در صنعت ساخت‌وساز ارائه می‌کند. بیان کاداستر سه‌بعدی در محیط BIM موجب ثبت و تعیین مالکیت و وضعیت حقوقی املاک توسعه‌یافته در شهرهای مدرن و ایجاد اطلاعات در دسترس و کارآمد می‌شود. بااین‌وجود استفاده از مدل داده باز BIM دارای محدودیت‌هایی است که تا حدودی ریشه در بیان معنایی مدل‌ها دارد. ازاین‌رو چالش مربوط به توصیف و پرس‌وجوی معنایی اطلاعات کاداستر هنوز باقی‌مانده است. باوجود مطالعاتی که روی به‌کارگیری وب معنایی جهت توسعه بهتر مفاهیم در BIM انجام‌شده است، اما با توجه به گستردگی این حوزه، هنوز نتایج این تلاش‌ها تمامی ابعاد مدل و اطلاعات ساختمانی را پوشش نمی‌دهد. به‌خصوص در حوزه کاداستر تلاشی جهت توسعه مدل معنایی به‌منظور بازیابی اطلاعات معنایی مالکیت‌ها انجام‌نشده است. هدف این مطالعه استفاده از امکانات داده‌های پیوندی جهت توسعه یک هستی‌شناسی مکانی برای اطلاعات کاداستر و همچنین استفاده از زبان پرس‌وجوی SPARQL به‌منظور بازیابی اطلاعات از هستی‌شناسی توسعه داده‌شده است. در این مطالعه ابتدا به بررسی لزوم به‌کارگیری کاداستر سه‌بعدی و همچنین اضافه کردن اطلاعات معنایی پرداخته‌شده است. ادبیات مربوطه بررسی‌شده و سپس جهت نیل به هدف مقاله، هستندههای نمایش‌دهنده اطلاعات مالکیت در مدل داده باز BIM استخراج‌شده و هستی‌شناسی مکانی مطابق با ساختار مدل داده باز BIM توسعه داده‌شده است. جهت بررسی و ارزیابی هستی‌شناسی ارائه‌شده، چند مدل نمونه مدل داده باز BIM با پیچیدگی و سطح جزئیات مختلف در نظر گرفته و بررسی‌شده‌اند. نمونه‌های موردی به ساختار RDF تبدیل شدند و در ادامه پرس‌وجوهای مکانی مربوط به اطلاعات کاداستری بر روی مدلهای معنایی انجام‌گرفته است. این پرس‌وجوها مرزها و مالکیت‌ها را مشخص می‌کنند. پس از پیاده‌سازی مدل معنایی و اجرای پرس‌وجوهای مکانی نتایج نمایش داده‌شده و نیز زمان بازیابی و اطلاعات بازیابی شده ثبت شدند. به کمک پرس‌وجوی معنایی مدل‌ها این امکان فراهم‌شده است که ارتباطات مکانی المان‌های ساختمانی مورد پرس‌وجو قرار بگیرند. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که پرس‌وجوی معنایی در مقایسه با روش‌های فعلی پرس‌وجو از داده‌های BIM نتایج بهتری ارائه می‌کنند. این نتایج عبارتند از انواع مرز ها و قسمت های مختلف مالکیت که توسط پرس و جوی معنایی در مدت زمان کمی بازیابی شده اند. مفاهیم پیاده‌سازی شده در این مطالعه را می‌توان به‌منظور بهبود بازیابی اطلاعات کاداستر سه‌بعدی در محیط سه‌بعدی BIM به کار گرفت. از اطلاعات مالکیت و نیز اطلاعات معنایی به‌دست‌آمده در پرس‌وجوی مرزها می‌توان به‌منظور مدیریت بهتر ساختمان‌های پیچیده بهره برد.
Dabiri S S, Alesheikh A A, Atazadeh B, Baeimi A. Developing a BIM-based Spatial Ontology for Semantic Querying of 3D Property Information. JGST 2019; 9 (1) :131-144 URL: http://jgst.issgeac.ir/article-1-835-fa.html
دبیری ساره، آل شیخ علی اصغر، عطازاده بهنام، نعیمی احید. توسعه یک هستی شناسی مکانی مبتنی بر BIM به‌منظور پرس‌وجوی معنایی اطلاعات مالکیت سه‌بعدی. علوم و فنون نقشه برداری. 1398; 9 (1) :131-144
