امروزه، استفاده از سنجش از دور فراطیفی بعنوان ابزاری توانمند برای کشف، شناسایی و تهیه نقشههای متنوع از عوارض سطح زمین است. این فنآوری کاربردهای گوناگونی در نقشه برداری، معدن، پایش محیط زیست، کشاورزی، تصاویر شهری و سنجش از دور سیارهها دارد. در این بین، فرآیند جداسازی تصاویر فراطیفی بعنوان یکی از مهمترین مراحل پردازشی در آنالیز این دادهها محسوب می گردد. که براساس دو مدل اختلاط خطی و غیرخطی پایه ریزی می گردد. در سالیان اخیر، دامنه گستردهای از انواع این روشهای جداسازی بر پایه مدل اختلاط خطی بنا نهاده شده، که براساس آن بخش اصلی فرآیند یعنی تشخیص اعضای انتهایی و مقادیر فراوانی مربوط به آنها تعیین میگردد. با این حال بر کسی پوشیده نیست که در برخی مواقع وجود اثرات اختلاط غیرخطی میتواند جزء مهمی در بسیاری موقعیتهای دنیای واقعی همچون: اختلاط کانیایی مواد، پوششهای گیاهی، محیطهای شهری و... محسوب گردد و نادیده گرفتن این اثرات اجتناب ناپذیر است. در نتیجه هدف از این مقاله، مروری بر روشها و مدلهای غیرخطی در فرآیند جداسازی و بررسی جزئیتر تکنیکهای محبوبتر میباشد. در همین راستا، انواع روش های جداسازی را می توان به دو گروه روش های مبتنی بر فیزیک و روش های براساس ابرداده ها تقسیم نمود که در آنها از مهمترین تکنیکها و مدلها میتوان به انواع مدلهای دوخطی، چندخطی، مدلهای بر پایه اختلاط ذاتی یا داخلی، روشهای بر پایه مسیریابی پرتو، روشهای کرنلی، شبکههای عصبی و روشهای یادگیری منیفولد و توپولوژی اشاره کرد. در این بین، با یک بررسی جامع بر انواع این روش ها می توان پی برد که مدلهای دوخطی و شبکههای عصبی در طی این سالها از اهمیت و محبوبیت بیشتری در بین پژوهشگران این حوزه برخوردار بودهاند.
Jamshid Moghadam H, Mohammady Oskuei M. An Overview of Nonlinear Spectral Unmixing Methods in the Processing of Hyperspectral Data. JGST 2020; 10 (1) :1-26 URL: http://jgst.issgeac.ir/article-1-846-fa.html
جمشیدمقدم هادی، محمدی اسکویی مجید. مروری بر انواع روش های جداسازی طیفی غیرخطی تصاویر فراطیفی دورسنجی. علوم و فنون نقشه برداری. 1399; 10 (1) :1-26
