این تحقیق با هدف بررسی تاثیر عوامل مختلف در الگوی توزیع جمعیت و آسیبپذیریهای محتمل بر جمعیت ساکن در حوزههای آبخیز با استفاده از قابلیتهای سامانه اطلاعات مکانی (GIS) انجام شده است. حوزه آبخیز قرنقو واقع در استان آذربایجان شرقی محدوده مطالعاتی تحقیق حاضر بوده است. بر اساس روش تحقیق ابتدا با مرور منابع مهمترین عوامل موثر بر توزیع جمعیت شامل ارتفاع، شیب، گسل، بارش، کاربری اراضی، زمین‌لغزش، فاصله از جاده و آبراهه انتخاب و سپس داده و اطلاعات مکانی مرتبط با عوامل مذکور به همراه آمار جمعیتی، برای حوزه مطالعاتی از منابع مختلف تهیه و جمعآوری گردید. برای پردازشهای مکانی از توابع مختلف GIS استفاده شد و پردازشهای آماری نیز در محیط صفحه گسترده انجام شد. بر اساس نتایج حاصل، طی زمان از جمعیت مناطق کوهستانی و پرشیب حوزه کاسته شده و در عوض به جمعیت مناطق دشتی افزوده شده است. همچنین فاصله روستاهای حوزه از آبراهههای حوزه افزایش یافته و از تعداد روستاها و جمعیت حوزه در مناطق دارای شیب و زمین‌لغزش زیاد، کاسته شده و به نوعی جمعیت و روستاهای حوزه از مناطق آسیبپذیر حذف شدهاند. گرچه اکثریت جمعیت حوزه مطالعاتی از خطرات گسل در امان میباشند اما حدود 36 درصد از جمعیت بایستی در برابر خطرات احتمالی زلزله ناشی از گسل محافظت گردند. در کل روند تغییرات جمعیتی در حوزه عمدتاً در راستای کاهش تهدیدات ناشی از عوامل طبیعی و ژئومورفولوژیکی عمل نمودهاند و ظاهراً بین جمعیت حوزه و عوامل طبیعی آن نوعی سازش در راستای حفظ حیات و امکان بهرهبرداری از منابع حوزه شکل گرفته است. در پایان پیشنهاد‌اتی در راستای بهبود فرآیند ارزیابی جمعیت حوزهها ارائه شده است.
Kalantari Oskouei A, Namaki M. Evaluation of Population Distribution Pattern and its Vulnerability in Watersheds Using the Spatial Information System (GIS). JGST 2019; 8 (3) :1-20 URL: http://jgst.issgeac.ir/article-1-731-fa.html
کلانتری اسکوئی علی، نمکی محمد. ارزیابی الگوی پراکنش و آسیب پذیری جمعیت در حوزه های آبخیز با استفاده از سامانه اطلاعات مکانی (GIS). علوم و فنون نقشه برداری. 1397; 8 (3) :1-20
