شیوع بیماریهای همهگیر در جامعه، ذاتاً یک فرایند زمانی و مکانی است. مدلسازی گسترش و انتقال ناگهانی این بیماریها نیازمند درک بهتری از رفتارهای پویای آنها است تا بتوان با اتخاذ صحیح رفتارهای پیشگیرانه برای جلوگیری از عواقب شدید بیماری اقدام نمود. مدلسازی عاملمبنا (ABM)، یکی از فناوریهای نوین برای بررسی انتشار همهگیری بیماریها است. شبیهسازی عاملمبنا با استفاده از مدل همهگیر و بهبود یافته SEIR، فرصتی را برای مطالعه تأثیر تعاملات در سطوح فردی که شامل ارتباطات اجتماعی یا تصادفی بین افراد میشود، فراهم میکند. با توجه به اینکه در پژوهشهای پیشین ارتباط بین مؤلفههای تأثیرگذار بر شیوع بیماری و نحوه گسترش آن، به صورت جامع ارائه نشدهاند، این پژوهش بر ارائه یک چارچوب عاملمبنای مکانی برای شبیهسازی گسترش بیماری هدفگذاری شد. با توجه به شیوع ناگهانی و سریع بیماری آنفلوآنزای فصلی، از مؤلفههای این بیماری برای شبیهسازی استفاده شد. در این کار برای بررسی تأثیر واحدهای مکانی و عوامل مؤثر بر شیوع بیماری آنفلوآنزای فصلی، شبیهسازی با انجام پنج سناریوی مختلف، اجرا و سپس تحلیل شد. این سناریوها به صورت تأثیرات اندازه جمعیت، دوره نهفتگی بیماری، دوره بیماری، نرخ آلودگی و مکانهای آلوده بر گسترش این بیماری انجام شد. نتایج نشان داد که خروجی همهگیری، از منحنی مرسوم همهگیری پیروی کرده است که منجر به شناخت بهتر عوامل مؤثر در شیوع این بیماری میشود و همچنین با نتایج مطالعات انجامشده در این زمینه نیز همخوانی داشت. به عنوان مثال، نتایج بررسی سناریوی تأثیر واحدهای مکانی بر شیوع بیماری، نشان داد که در نظر گرفتن تأثیر مکانهای آلوده در گسترش بیماری، باعث افزایش قابل توجه آلودگی افراد در محیط میشود. بنابراین در نظر گرفتن پویایی تعاملات بین عاملها و محیط، باعث کشف گسترش بیماری در مدل میشود. سرانجام، این مدل میتواند در جهت آگاهسازی و آموزش مردم درباره گسترش بیماری آنفلوآنزای فصلی مورد استفاده قرار بگیرد و همچنین به محققان همهگیرشناسی این امکان را میدهد تا رفتار سیستمها را تحت شرایط متفاوت ارزیابی کنند.
Tabasi M, Alesheikh A A. Modeling Spatial Spread of Epidemic Diseases using Agent-based Simulation (Case Study: Seasonal Influenza). JGST 2017; 6 (4) :75-86 URL: http://jgst.issgeac.ir/article-1-571-fa.html
طبسی محمد، آل شیخ علی اصغر. مدل سازی گسترش مکانی بیماری های همه گیر با استفاده از شبیه سازی عامل مبنا (مطالعه موردی: آنفلوآنزای فصلی). علوم و فنون نقشه برداری. 1396; 6 (4) :75-86