امروزه مسیریابی در شبکههای شهری با افزایش حجم اتومبیلها و نیز محدودیتهای ترافیکی گوناگون امری ضروری محسوب میشود. روشی که در این پژوهش به منظور حل مسأله کوتاهترین مسیر برای نخستین بار پیشنهاد شده است، استفاده از الگوریتم بهینهسازی فاخته میباشد. علت انتخاب این الگوریتم، جدید بودن و نیز پاسخ مناسبی است که این الگوریتم برای حل مسأله مسیریابی، نسبت به سایر الگوریتمهای فراابتکاری داده است. در این راستا و برای انجام مسیریابی، با ایجاد تغییراتی در نسخه دودویی الگوریتم فاخته، از الگوریتم یاد شده استفاده گردید. بدین منظور، برای ایجاد جمعیت اولیه از یک روش کنترل شده استفاده شد، که از ایجاد جمعیتهای تصادفی که درصد بسیار ناچیزی از آنها ممکن است مسیری را تشکیل دهند، جلوگیری میکند. به این صورت که متغیرهای جمعیت که در واقع همان نقاط شبکه و موقعیتهای فاختهها هستند، به صورت تصادفی انتخاب نشده بلکه به صورت کنترلشده انتخاب میشوند و انتخاب نقاط بعدی از میان نقاطی است که با نقطه مورد نظر ارتباط دارند. در تمام مراحل اجرای الگوریتم، موقعیت فاختهها به صورت اعداد باینری درمیآیند و اگر نقطهای در مسیر حضور داشته باشد عدد یک و در غیر اینصورت عدد صفر میگیرد. در فاز مهاجرت فاختهها نیز، از یک تابع سیگموید استفاده شده است که موقعیت جدید فاختهها را به بازهی بین صفر و یک برده و در نتیجه موقعیتهای جدید نیز تبدیل به اعداد صفر و یک میشوند. به منظور آزمون میزان کارایی الگوریتم پیشنهادی، از سه نوع شبکه فرضی، محلی و واقعی استفاده شده است. نتیجه اجرای این الگوریتم در دو نوع شبکه فرضی و محلی با تعداد نقاط ۲۰و ۳۱،نتیجهای مشابه یک الگوریتم قطعی بود، اما در شبکهای که بخشی از یک شبکه شهری واقعی بود و از ۶۱۷نود و ۹۹۵یال تشکیل شده بود، با اختلاف اندکی بهتر از الگوریتم قطعی، توانست مسیر بهینه را نشان دهد. نتایج حاصله نشان داد که این الگوریتم توانایی انجام مسیریابی در شبکه را دارا میباشد و با ایجاد تغییراتی بر اساس ساختار شبکه، میتواند برای دادههای بزرگ و شبکههای واقعی شهری مورد استفاده قرار گیرد.
Sargolzaei A, Vafaeinejad A R. Finding Shortest Path in a Network by Using Cuckoo Optimization Algorithm and GIS. JGST 2017; 6 (4) :231-239 URL: http://jgst.issgeac.ir/article-1-496-fa.html
سرگلزائی عالیه، وفائی نژاد علیرضا. یافتن کوتاهترین مسیر شبکه با استفاده از الگوریتم بهینه سازی فاخته در سیستم اطلاعات مکانی. علوم و فنون نقشه برداری. 1396; 6 (4) :231-239