حمل و نقل و سیستمهای لجستیکی کارآمد، نقش مهمی در توسعه اقتصادی جامعه ایفا میکند. با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از کالاهای ما از طریق پست و توسط حمل و نقل جادهای انجام میشود. افزایش وسایل نقلیه در حال حرکت در جادههای ما باعث افزایش هزینه، سر و صدا، آلودگی و حوادث میشود. برنامهریزی و مدیریت حمل و نقل، با استفاده از روشهای بهینهسازی میتواند باعث کاهش این اثرات و بهبودخدمات به مشتریانو رضایت هر چه بیشتر آنها شود. مسئله همزمانی دریافت و تحویل محمولههای پستی در هر مرکز وهمچنین زمان تحویل این محمولهها از اهمیت خاصی برخوردار است. مسئله برنامهریزی برای محمولههای پستی نوع ویژهای از مسئله دریافت و تحویل کالا با پنجره زمانی[1] میباشد که آن نیز نوع مهمی از مسئله مسیریابی وسایل نقلیه[2]VRPبه شمار میآید. هدف این تحقیق برنامه ریزی وبهینه سازی روند جابجایی مجموعهای از محمولههای پستی هستند که در مکانها و زمانهای مشخصی بایستی دریافت و تحویل گردند. ضمن لحاظ نمودن حجم محموله ها و ظرفیت خودروها بایستی هم طول و هم زمان سفرها و هم تعداد خودروها کمینه گردند. از طرفی همانطور که میدانیم روشهای بهینهسازی سنتی متداول به دلیل مواجه شدن با پیچیدگیهای مسئله در فضاهای جستجوی بزرگ اغلب به بهینههای محلی همگرا میشوند. به همین دلیل در این تحقیق برای حل این مسئله از الگوریتمهای فراابتکاری کلونی زنبور عسل و ژنتیک استفاده شده است. مسئله بهینه سازی مورد نظر و شرایط خاص آن و توابع بهینگی و قیود بهینه سازی در قالب اجرای دو الگوریتم مدل سازی گردیدند. که در این الگوریتمها با تعریف همسایگی مناسب و به کارگیری عملگرهای جهش و تقاطع ابتکاری شرایط حل مسئله بهتر شده است. در نهایت توانایی الگوریتمها ازنظر دقت، سرعت همگرایی و شرط تکرارپذیری مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان دهنده عملکرد بهتر الگوریتم زنبور نسبت به ژنتیک میباشند. براساس نتایج بدست آمده در هر بار اجرا، الگوریتم ژنتیک و زنبور به ترتیب 84 و 93 درصد امکان رسیدن به بهترین جواب را دارند.
1Pick up and delivery problem with time windows (PDPTW)
Kabiri K, Saadi Mesgari M. Optimization of Pick up and Delivery Problem of Postal Service between the Centers by Capacitated Vehicles based on Metahuristic Algorithms. JGST 2017; 6 (4) :173-184 URL: http://jgst.issgeac.ir/article-1-443-fa.html
کبیری کوثر، مسگری محمدسعدی. بهینه سازی مسئله دریافت و تحویل محموله های پستی بین مراکز توسط وسایل نقلیه ظرفیت دار با استفاده از الگوریتم های فرا ابتکاری. علوم و فنون نقشه برداری. 1396; 6 (4) :173-184