از آنجا که در ایران پدیده سیل در میان بلایای طبیعی بیشترین تلفات جانی و مالی را دارا میباشد، لذا کاهش خسارات ناشی از آن، از دیرباز مورد توجه بوده و امری ضروری تلقی میگردد. ضروریترین اقدام جهت مقابله با این بحران طبیعی، ایجاد آمادگی و اتخاذ راهکارهایی برای کاهش آثار زیان‌بار آن میباشد. یکی از اقدامات اساسی در این زمینه شناخت مناطق سیلگیر و پهنهبندی این مناطق از لحاظ میزان خطر سیلخیزی یا تولید رواناب میباشد. در نتیجه میتوان در رابطه با نحوه استفاده از اراضی و کاربریهای مختلف ازجمله کشاورزی، شهری، صنعتی و غیره تصمیم‌گیری نمود و زیانهای ناشی از سیل را به حداقل ممکن کاهش داد. در این تحقیق در ابتدا عوامل مؤثر بر سیلخیزی نظیر زمین‌شناسی، بارش باران، تراکم زهکشی، فاصله از آبراهه، زمان تمرکز، شیب، جهت شیب، جنس خاک و کاربری اراضی شناسایی شد. سپس با استفاده از قابلیتهای GIS و روش تحلیلی سلسله مراتبی فازی نقشه پهنهبندی پتانسیل سیلخیزی حوضه آبریز تجن در پنج طبقه پتانسیل سیلخیزی خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلیزیاد تهیه شد. بر این اساس 0.51 درصد مناطق این حوضه دارای پتانسیل تولید رواناب خیلیکم، 5.48 درصد مناطق دارای پتانسیل تولید رواناب کم، 29.09 درصد دارای پتانسیل تولید رواناب متوسط، 52.4 درصد دارای پتانسیل تولید رواناب زیاد و 12.52 درصد دارای پتانسیل تولید رواناب خیلیزیاد میباشد. همچنین محدوده شهر ساری در محدوده دارای پتانسیل تولید رواناب متوسط تا زیاد قرار داشته و 87 روستا از مجموع 441 روستای منطقه موردمطالعه دارای پتانسیل تولید رواناب خیلی زیاد و واقع در محدوده خطر است. به طورکلی وضعیت راههای واقع‌شده در حوضه آبریز مذکور از حیث پتانسیل تولید رواناب مناسب نمی‌باشد و بخشهای عمدهای از راههای واقع در حوضه آبریز از جمله راههای اصلی نظیر بخشهایی از محور ساری-سمنان دارای پتانسیل تولید رواناب خیلیزیاد است.
