تشخیص وقوع یا عدم وقوع تغییر در پدیده های زمینی که باید در حجم عظیمی از داده های مکانی چند زمانه صورت پذیرد، نوعی استدلال زمانی-مکانی است. به طور متداول آشکارسازی تغییرات با استفاده از تصاویر ماهواره ای و با مقایسه مقادیر پیکسلی مربوط به دو تصویر (با زمان های متفاوت)، انجام می گیرد. نتایج این فرآیند علاوه بر وابستگی به نوع روش استفادهشده، به نحوه تفسیر نتایج نیز بستگی دارد. در بیشتر روش های کشف تغییرات با استفاده از تصاویر ماهواره ای، تشخیص نوع تغییر، نیازمند نمونه برداری های میدانی و صرف هزینه های بالا می باشد. در این تحقیق روشی دانش مبنا برای کشف تغییرات در اراضی زراعی توسعه داده می شود تا بتواند با دقت بالا، تغییرات اراضی زراعی و نوع آن تغییرات را شناسایی نماید. مجموعه ای از شروط مکانی (هندسی)، زمانی و طیفی، تشکیلدهنده پایگاه دانش مکانی موردنیاز در این روش هستند. این شروط با آنالیز سابقه کشت محصولات زراعی، سری زمانی تصاویر ماهواره ای و نقشه مزارع، استخراج می گردد. پیاده سازی روش در اراضی زیر کشت گندم در دشت مغان نشان گر دقت حدود 98 درصدی این روش در کشف تغییر و دقت 94 درصدی در کشف نوع تغییر می باشد؛ که در مقایسه با نتایج حاصل از پیاده سازی روش های تفاضل شاخص گیاهی نرمال شده و مقایسه تصاویر طبقه بندی شده (Post-Classification Comparison) در منطقه مطالعاتی که به ترتیب دارای دقت 70 و 81 درصدی هستند، دارای دقت بالایی است. همچنین استفاده از این روش باعث کاهش نیاز به برداشت داده زمینی (بهمنظور مشخص کردن نوع تغییر) و عدم نیاز به تفسیر نتایج گردید.
S. Mehri, A. A. Alesheikh, H. Helali. Developing a Spatial Knowledge-Based Approach to Detect Changes of Cultivation Fields. JGST 2015; 5 (2) :109-118 URL: http://jgst.issgeac.ir/article-1-293-fa.html
مهری سعید، آل شیخ علی اصغر، هلالی حسین. توسعه یک روش دانشمبنای مکانی برای کشف تغییرات در اراضی زراعی. علوم و فنون نقشه برداری. ۱۳۹۴; ۵ (۲) :۱۰۹-۱۱۸