اولین گام جهت مدیریت صحیح منابع آب در حوضههای آبریز، کمی سازی مؤلفههای بیلان آب میباشد. در دسترس بودن روشی ارزان و سریع برای کمی سازی این مؤلفهها، خصوصاً در حوضههای وسیع و فاقد آمار حائز اهمیت است. بر این اساس در تحقیق حاضر جهت تعیین مؤلفهی بارش در حوضه آبریز تجن به‌عنوان مطالعه موردی از دادههای حاصل از ماهواره TRMM و برای تعیین تبخیر و تعرق از سنجنده MODISاستفاده شد. همچنین رواناب حاصل از بارندگی، از معادله سازمان حفاظت خاک آمریکا (SCS-CN) به همراه دادههای ورودی سنجش‌ازدوری نظیر مدل رقومی ارتفاعی حاصل از SRTM، بارش حاصل از ماهواره TRMMو کاربری اراضی حاصل از ادغام دادههای Landsat8و MODISطی 12 ماه بهصورت ماهانه برآورد گردید. مقایسه آماری نتایج دادههای سنجش‌ازدوری با دادههای ثبت‌شده در ایستگاههای زمینی برای مؤلفههای بارش و تبخیر و تعرق بهترتیب حکایت از ضریب تعیین 0.72 و 0.65 و همچنین MBE2.37- و 1.09- دارد که نشان دهندهی دقت و همبستگی مناسب این دادهها میباشد. صحت کلی و ضریب کاپا نقشه کاربری اراضی حاصل از ادغام دادههای Landsat8و MODISنیز که در تعیین رواناب مورد استفاده قرار میگیرد، به ترتیب برابر 60 درصد و 0.55 بوده است. در خصوص مؤلفهی نفوذ نیز علیرغم توانایی سنجش‌ازدور در پایش نوسان تراز آبخوان حوضه از طریق دادههای ماهواره GRACE، امکان کمی سازی میزان نفوذ با این روش و بهطور مستقیم میسر نبوده و این مؤلفه با استفاده از روابط مرتبط با هیدرولوژی محاسبه میگردد. این پژوهش نشان میدهد که استفاده از سنجش‌ازدور برای تعیین مؤلفههای بیلان آب روشی بسیار سریع، ارزان و به نسبت دقیق میباشد که استفاده از آن در حوضههای وسیع و فاقد ایستگاههای مناسب زمینی راهگشا خواهد بود؛ بطوریکه در مدت‌زمانی بسیار کوتاه میتوان مؤلفههای بیلان آب را برای پهنههای وسیعی کمی سازی کرده و جهت انجام تحلیلهای مربوطه در اختیار متخصصان هیدرولوژی قرار داد.
Bararisiavashkolaei M, Sharifi A R, Karimaei Tbarestani M. Analysis of the Efficiency of Remote Sensing Data for Estimation of Water Balance Components (Case Study: Tajan Catchment, Mazandaran Province). JGST 2021; 11 (1) :161-175 URL: http://jgst.issgeac.ir/article-1-1027-fa.html
براری سیاوشکلایی محمد، شریفی علیرضا، کریمایی طبرستانی مجتبی. تحلیل میزان کارایی سنجش‌ازدور در برآورد مؤلفه های بیلان آب (مطالعه موردی: حوضه آبریز تجن، استان مازندران). علوم و فنون نقشه برداری. 1400; 11 (1) :161-175
